Product Management - Luyện Nội Công, Rèn Chiêu Thức
ĐIỀU MÌNH HỌC ĐƯỢC Ở ĐẠI HỌC: “NỘI CÔNG QUAN TRỌNG HƠN CHIÊU THỨC”
Ở Đại học, mình may mắn gặp được những người Thầy có tâm và có tầm, trong đó, có hai câu nói của hai người Thầy (các bạn có thể Google tên của 2 Thầy để biết họ là ai) mà càng về sau mình càng thấm:
Thầy Dương Nguyên Vũ, ở lớp CM101: “Khi tụi em thuyết trình, điều quan trọng là tụi em hiểu vấn đề mà tụi em đang trình bày, chứ không phải tụi em phải đi đứng như thế nào, bỏ tay ở đâu, …. Cái tụi em cần rèn là bên trong của tụi em, thì sự tự tin sẽ được toát ra một cách tự nhiên”.
Thầy Trần Minh Triết (lớp gì mình quên rồi vì Thầy dạy mình khá nhiều lớp): “Cần luyện nội công trước, chiêu thức sau”. Khi Thầy nói về việc học Thuật toán, Cấu trúc dữ liệu và giải thuật, … để hiểu rõ bản chất trước khi vội vàng học về ngôn ngữ lập trình, các framework, công cụ.
TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ
Sau này, công việc của mình cần trình bày rất nhiều, từ các buổi meeting ở công ty, cho đến các buổi sharing, training và rất nhiều buổi pitching. Khi mình hiểu rõ về người nghe và mục tiêu, sau đó chuẩn bị kỹ nội dung, mình thường làm tốt ở các buổi này. Đồng thời, khi hiểu rõ về nội dung mà mình trình bày, thì mình sẽ đủ tự tin, nói chuyện một cách tự nhiên.
Trong công việc Product Management, mình càng thấy nội công (mindset, các kỹ năng cơ bản), quan trọng hơn chiêu thức (framework, công cụ). Ví dụ:
Có agile mindset (và influence được mọi người xung quanh về agile mindset) quan trọng hơn so với biết cách ứng dụng Scrum hoặc Kanban.
Tư duy, kỹ năng problem solving, khả năng phân tích quan trọng hơn các framework như design thinking, double diamond, JTBD. Bởi vì mục tiêu của chúng cũng là tìm ra vấn đề của khách hàng, cung cấp một giải pháp có giá trị cho họ.
Data-driven mindset, biết cách đặt câu hỏi, các giả thuyết (hypothesis), và hiểu cấu trúc data, quan trọng hơn biết viết SQL.
Result-oriented mindset quan trọng hơn các phương pháp để sắp xếp độ ưu tiên.
Tư duy user-focused/customer-focused, đặt mình vào người dùng (be a user) quan trọng hơn biết cách vẽ empathy map, customer journey.
etc.
MƯỢN CHIÊU THỨC ĐỂ LUYỆN NỘI CÔNG
Ở trên, mình nói rằng nội công (tư duy, các kỹ năng cơ bản) quan trọng hơn chiêu thức (framework, các công cụ). Tuy nhiên, không phải ngày một ngày hai mà bạn có nội công đủ tốt. Vì yêu cầu của môi trường công việc, bạn cũng cần có một vài chiêu thức để áp dụng trước khi có “nội công thâm hậu”. Bạn có thể tích luỹ dần nội công bằng cách vừa học chiêu thức, vừa rèn nội công (thấy được các vấn đề khi áp dụng framework, hiểu bản chất/cơ chế của framework trong quá trình áp dụng). Ví dụ:
Để bạn có agile mindset, bạn có thể được đặt vào một scrum team nhưng sau đó làm product “không agile cho lắm”, sau đó bạn nhận ra các bài học và dần hiểu hơn về agile.
Bạn bắt đầu sản phẩm bằng một ý tưởng, không xác định rõ vấn đề của khách hàng cần giải quyết, hoặc bị khách hàng hay các stakeholder khác dẫn dắt theo giải pháp của họ. Hoặc bạn được hướng dẫn và sử dụng Design Thinking, JTBD, tin rằng nó thần kỳ lắm và áp dụng nó vào công việc. Cho đến khi tính năng được làm ra mà không có ai dùng hoặc không đạt được kết quả về business. Bạn sẽ được hỏi (hoặc tự hỏi): Tại sao? Và từ đó, dần dần có kỹ năng Problem Solving tốt hơn.
Bạn sử dụng các phương pháp sắp xếp độ ưu tiên. Rồi sau đó sẽ tự thắc mắc hoặc được hỏi rằng tại sao A lại được ưu tiên hơn B, trong khi mọi người đều tin B có thể cho kết quả tốt hơn mà. Bạn có thể dựa vào những tiêu chí khác (ví dụ: thời gian cần làm A và B) để thuyết phục mọi người nên ưu tiên A hơn B. Từ đó, dần nhận ra rằng bản chất của các phương pháp sắp xếp độ ưu tiên cũng là để chọn ra các dự án có ROI (return on investment) cao nhất để làm, không nhất thiết phải áp dụng phương pháp nào đó quá cồng kềnh.
Có thể mượn chiêu thức để luyện nội công, tuy nhiên, nếu trong quá trình làm việc mà các bạn tin răm rắp theo chiêu thức, không liên tục “critical thinking”, nhìn ra vấn đề để tạo dựng cho mình một tư duy tốt, thì bạn sẽ dần trở thành một “công nhân sản phẩm”. Hi vọng các bạn có thể tìm ra một người sư phụ có tầm (sếp) và một môi trường tốt (công ty) để luyện nội công.
TRÁNH TẨU HOẢ NHẬP MA
Trường hợp bạn luyện quá nhiều chiêu thức khi nội công chưa đủ tốt, bạn dễ bị tẩu hoả nhập ma. Đọc nhiều, học nhiều là điều tốt, nhưng cần chắt lọc thông tin và biết cách áp dụng. Tránh fomo, học hết framework này đến framework khác, thấy cái gì hay cũng thử qua loa. Chúng ta cần hướng đến mục tiêu của sản phẩm và tìm cách nào đơn giản nhất để đạt được mục tiêu đó.